Op Mijn School komen niet-reguliere studenten op creatieve manieren aan een mbo-diploma. Grondlegger Hanno Ambaum geeft hen alle ruimte. “Ze moeten het zelf willen.”
Schoenen en kleding komen in allerlei smaken, maar van onderwijs is er maar één. Zonde, vindt Hanno Ambaum (45). “Er zijn genoeg mensen die niet in het onderwijssysteem passen, maar wél ambitie hebben.” Hij probeert daarom samen met die ‘uitvallers’ een creatieve manier te vinden om toch een diploma te halen.
Dat lukt. Van alle studenten, de oudste is 48, slaagt nu 96 procent, vertelt Ambaum glunderend. Hij zit vanmiddag – vers baardje, armen vol tatoeages, grote pet op – aan een van de tafels in de grote open ruimte van Mijn School. Er hangen wat jongeren aan de kantinebar en het plafond is versierd met 27 vlaggen van alle nationaliteiten die aanwezig zijn in de school. Tijdens het gesprek waait drie keer een scholier aan om te vragen waar een sleutel ligt of welke papieren er nog ondertekend moeten worden. “Als het belangrijk is, doet Hanno het altijd even tussendoor,” legt student Niels Veurman uit als Ambaum opstaat om te helpen. Niels heeft Mijn School onder de aandacht gebracht van Nieuw Organiseren door op verschillende bijeenkomsten enthousiast over zijn ervaringen te vertellen. Na verschillende pogingen om te studeren, in stedenbouwkundig ontwerp en laboratoriumonderwijs, hield hij het voor gezien omdat de docenten niet met hem mee wilden werken. In Mijn School voelde hij zich vanaf dag één thuis. “Ik heb hier veel vrijheid. Naast een opleiding is dit bovendien een levensschool.”
Passen en meten
Mijn School, met inmiddels tweehonderd studenten, staat open voor alle mensen die niet binnen het reguliere onderwijs passen. “Daarvan hebben we expres geen definitie,” legt Ambaum uit. “Anders moet je met indicaties ofzo gaan werken.” Hij trekt er een vies gezicht bij. Zijn studenten zijn bijvoorbeeld moeders die geen opvang kunnen betalen of iemand uit de bouw die een switch wil maken zonder tussen de 15-jarigen te zitten. Zij halen hun diploma voor een van de twee opleidingen: Helpende zorg en welzijn niveau 2, of Sociaal en cultureel werker niveau 4.
Ambaum was zelf ondernemer in de hulpverlening voor mensen met psychologische problemen, vaak in relatie tot drugs of criminaliteit. Van die ‘achterkant’ wilde hij naar de ‘voorkant’, of in mooie woorden: van de curatieve naar de preventieve zorg. Hij belandde als jongerenwerker bij Mikado waar hij al snel manager werd. Niets voor hem. “Ik werd erg ongelukkig, want ‘manager’ vind ik het meest zinloze beroep dat ooit is bedacht.” Daarom begon hij, eindelijk weer zonder werktelefoon, les te geven op het Graafschap college. Tegelijkertijd werkte hij mee aan een project voor dak- en thuislozen. In allebei de organisaties zag hij veel mensen met talent die niet goed in het schoolsysteem pasten. Binnen het Graafschap College mocht hij voor hen een aparte school opzetten. In de zomer die op dat besluit volgde sloten 32 studenten zich aan en zij hielpen Ambaum mee met opzetten. “Dat is ook hoe het nu nog gaat”, legt Ambaum uit. “Studenten komen omdat ze zelf willen. Ze kiezen dus ook zelf hoe ze dat gaan doen.”
“‘Manager’ vind ik het meest zinloze beroep dat ooit is bedacht”
Hoe ze dan toch aan de reguliere eindexameneisen voldoen? “Leren is niet hetzelfde als diploma’s halen,” zegt Ambaum. De eindexameneisen zijn vaak zo algemeen geformuleerd dat Mijn School met de creativiteit van studenten en leraren binnen de geoorloofde ‘speelruimte’ opdrachten makkelijk goed kan laten aansluiten bij een student.
Motivatie
Ambaum legt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de leraren, maar nog meer bij de studenten zelf. Ambaum: “Mijn School heeft zeker een structuur met een curriculum en ingeroosterde lessen, maar het is de keuze van de studenten zelf of ze daar gebruik van maken.” Deuren zijn in het gebouw bijvoorbeeld nauwelijks te vinden, zodat studenten altijd later kunnen aanschuiven of even kunnen kijken wat er behandeld wordt.
“Mijn School heeft zeker een structuur met een curriculum en ingeroosterde lessen, maar het is de keuze van de studenten zelf of ze daar gebruik van maken.”
Motivatie van zijn studenten ziet Ambaum niet als doel, maar als ijkpunt voor hoe goed hij zijn werk doet. Als het hem écht niet lukt om een student te motiveren, is iemand anders daar misschien geschikter voor. Alles begint in elk geval bij de beslissing van de student. “Zo’n beslissing, zoals het proberen te behalen van een diploma, nemen we serieus. We helpen die waar te maken. Daarbij is het handig om de talenten van jezelf en anderen te leren kennen. Kijk of je jezelf ergens in wil ontwikkelen of dat je daar anderen voor inzet.”Je hoeft volgens Ambaum namelijk niet alles zelf te kunnen. Niels vindt dat een van de fijne aspecten aan Mijn School. “Iedereen wil wel bijspringen als ik om hulp vraag. Ik ben bijvoorbeeld niet zo’n ster in Engels.” Ambaum zelf heeft ook een handicap: hij kan niet zo goed omgaan met tijd.
De echte wereld
Nog een belangrijk aspect van Ambaums school is het contact met de ‘echte wereld’. Hij zette Mijn School expres op binnen het Graafschap College en stelde zichzelf voor de uitdaging: kan het ook anders bínnen de reguliere kaders? Met een lange adem kan er heel veel, merkt Ambaum. Ook al liggen dingen soms organisatorisch zo vast dat het geen zin heeft om er tegenaan te schoppen. Als richtlijn houdt Ambaum aan dat hij een student altijd moet kunnen uitleggen waarom iets moet. Tegen reguliere systemen lopen de studenten in de echte wereld ook aan.
Bij de ingang van de school hangt een logo, ontworpen door scholier Danny Bulten. Ambaum: “Hij maakte er een kompas van omdat Mijn School je niet vertelt welke richting je moet nemen, maar je wel helpt om je eigen richting te vinden.” Een mooi idee, vond Ambaum. Maar om het logo buiten te kunnen ophangen moest het ontwerp wel in samenspraak gebeuren met de communicatieafdeling van het Graafschap College. Het logo kreeg daarom kleuren passend bij de rest van de school. Niet Ambaum’s voorkeur, geeft hij toe. “Maar anders zou het hier nou eenmaal niet kunnen hangen.”
Gepubliceerd op nieuworganiseren.nu.